اثرات کمبود ویتامین B12 بر بدن

اثرات کمبود ویتامین B12 بر بدن:

کمبود ویتامینB12 یکی از شایعترین کمبود­های غذایی است. این امر باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم مانند، خستگی، فراموشی و سوزن سوزن شدن دست و پا می­شود. دلیل ایجاد علائم گسترده و متنوع این است که ویتامین B12 درعملکرد­های بیشمار بدن نقش اصلی را ایفا می­کند. مقاله چگونه کمبود ویتامین B12 بر بدن تاثیر میگذارد توسط محقق و مترجم مجله جوان کاپ خانم مائده قادری از سایت verywell ترجمه و گرد آوری شده که می توانید در ادامه مطالعه کنید.

عملکرد B12

ویتامین B12نقش مهمی را در تولید DNA (کد ژنیتیکی بدن) ایفا می­کند. DNA آرایش بندی بخش­های مختلف را هدایت و ایجاد می­کند.B12 همچنین باعث کاهش هموسیستئین، که یکی از مواد شیمیایی بدن است، می­شود. اگر هموسیستئین به درستی متابولیزه نشودمنجر به التهاب و آسیب­های سمی در بدن می­شود.

علائم و عوارض

• کم خونی ناشی از کاهش عملکرد گلبول­های قرمز (RBCs) است. اصلی ترین علائم بالینی کمبود B12 ، کم خونی مگالوبلاستیک است. مگالوبلاستیک نوعی کم خونی است که اغلب باعث ایجاد خستگی و تاکیکاردی (ضربان سریع قلب) و گاهی سرگیجه می­شود. ویتامین B12 یک ماده مغذی برای تولید طبیعی گلبول­های قرمز است. RBCsاکسیژن تولید کننده انرژی سراسر بدن را تامین می­کند تا تمامی نیازهای بدن تامین شود. کم خونی مگالوبلاستیک را می­توان با آزمایش خون تشخیص داد.
• نوروپاتی محیطی نوعی اختلال عصبی است. این بدان معنی است که امکان دارد اعصاب خود آسیب ببینند یا نقص میلین وجود داشته باشد. میلین پوششی محافظ برای اعصاب محیطی است. ویتامین B12 یک عامل موثر در تشکیل میلین است، بنابراین کمبود ویتامین B12 مانع از تشکیل میلین مورد نیاز می­شود.با کمبود ویتامین B12 ، آسیب عصبی مستقیم همراه با کاهش میلین در عملکرد طبیعی تداخل ایجاد می­کند. اعصاب محیطی حرکات و احساسات بدن را کنترل می­کنند. علائم نوروپاتی محیطی معمولا بر دست­ها و پاها تاثیر می­گذارد و ممکن است در بازو­ها و ران­ها نیز گسترش پیدا کند. شایع ترین علائم آن عبارتند از:
• سوزن سوزن شدن
• کرختی و بیحسی
• ضعف
• از دست دادن حافظه و تغییرات رفتاری، دلایل زیادی برای زوال عقل وجود دارد، و کمبود ویتامین B12 اخیرا به عنوان یکی از این دلایل شناخته شده است. تحقیقات علمی نشان می­دهد که زوال عقل ناشی از کمبود ویتامین B12 ممکن است در پی افزایش سطح هموسیستئین ایجاد شود. علائم زوال عثل عبارتند از:
• فراموشی
• حواس پرتی
• مشکل در حل مسئله
• عدم توانایی در تمرکز
• عدم توانایی مراقبت از خود
• بی حسی
• توهم
• افسردگی، یکی از علائم کمبود ویتامین B12 است و ممکن است با کم خونی و زوال عقل همراه باشد.
• سکته­ی مغزی، یک عارضه پزشکی است که با قطع جریان خون به مغز، باعث نقص جسمی یا روحی می­شود. کمبود ویتامین B12 ممکن است خطر سکته مغزی را در بین جوانانی که در معرض سکته نیستند را افزایش دهد. اینکه بین این دو آیا ارتباطی وجود دارد یا نه بسیار بحث برانگیز است، و ممکن است خطر، ناشی از افزایش بیش از حد سطح هموسیستئین باشد.
• میلوپاتی، در واقع به معنای بیماری نخاع است. کمبود ویتامین B12 باعث ایجاد نوعی بیماری ستون فقرات به نام انحطاط ترکیبی حاد نخاع می­شود که در آن میلین محافظ نواحی خاصی (کنترل تعادل و احساس) از نخاع از بین می­رود. علائم تخریب ترکیبی حاد نخاع عبارتند از:
• ضعف
• دلهره
• سوزن سوزن شدن
• تشنج
• مشکلات تعادلی
• تورم زبان، نیز ناشی از کمبود ویتامین B12 است. گلوسیتیز، نامی است که برای توصیف یک زبان دردناک و غیر معمول و صاف که می­تواند ناشی از این کمبود تغذیه­ای باشد، به کار می­رود.

عوارض مرتبط

بیماری تیروئید و مولتیپل اسکلروزیس (MS) هردو بیماری که مربوط به فرآیند خود ایمنی می­شوند. بیماری خود ایمنی  یک بیماری است که در اثر حمله سلول­های بدن به خود فرد ایجاد می­شود.کمبود فاکتور ذاتی یک بیماری خود ایمنی است که نتیجه حمله “خود” به ناحیه­ی معده است که در جذب ویتامین B12 دخیل است. غالبا، افرادی که بیماری تیروئید یا MS مبتلا هستند نیز دارای تقص فاکتور ذاتی و کمبود ویتامین B12 است.

علل کمبود آن در رژیم غذایی

شایع ترین علت کمبود ویتامین B12، کمبود این ویتامین در رژیم غذایی است. ویتامین B12 یک ماده مغذی است که فقط در محصولات حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات یافت می­شود. بنابراین گیاهخواران به طور ویژه­ای در معرض خطر کمبود ویتامین B12 قرار دارند. همچنین افرادی که گیاهخوار نیستند ولی به اندازه­ی کافی این مواد را مصرف نمی­کنند هم در معرض خطر کمبود ویتامین B12 قرار دارند.برخی از مواد غذایی با ویتامین B12 غنی شده­اند، و اگر می­خواهید ویتامین B12 خود را از طریق غذاهای گیاهی دریافت کنید باید سعی کنید تا از این مواد استفاده کنید.

• جذب کم و ناکافی

ویتامین B12 توسط روده کوچک جذب می­شود، اما ابتدا نیاز به پردازش اولیه در معده دارد. بنابراین برخی از عوارضی که بر معده یا  روده کوچک تاثیر می­گذارد می­توانند در جذب مناسب ویتامین B12 دخیل باشند.  فاکتور ذاتی پروتئینی است که در معده تولید می­شود و قبل از جذب آن در روده کوچک با ویتامین B12 ترکیب می­شود.بیماری خود ایمنی، جراحی جانبی معده و التهاب معده همه مواردی هستند که در تولید و عملکرد فاکتور ذاتی اختلال ایجاد می­کنند. بنابراین، ممکن است ویتامین B12 در رژیم غذایی به اندازه کافی در بدن جذب نشود و در عوض ممکن است از طریق  حرکات روده دفع شود.

مصرف الکل سنگین باعث ایجاد تغییر در لایه معده و تداخل در تولید فاکتور ذاتی و کمبود ویتامین B12 می­شود. بیماری روده­ای مانند کرون و سلیاک می­تواند مانع از جذب مناسب ویتامین B12 در روده­های کوچک می­شود حتی ممکن است ویتامین B12 کافی در رژیم غذایی وجود داشته باشد.کم خونی مهلک یا آنمی یک بیماری خود ایمنی است که باعث کاهش یا دفع فاکتورذاتی  یا پروتئین موجود در معده که کار ترکیب و جذب ویتامین B12 را برعهده دارد، می­شود. این امر منجر به کمبود ویتامین B12 از طریق سوءجذب می­شود. این نوع کمبود B12 با استفاده از خوردن مواد غذایی جبران نمی­شود و نیاز به درمان و استفاده از ورقه­های قرص ویتامین B12 دارد. علائم کم خونی مهلک یا آنمی عبارتند از:

• خستگی
• کمبود انرژی
• سبک سری
• افسردگی
• سردرد
• ضربان قلب بالا
• زنگ زدن گوش

داروها می­تواندد در جذب ویتامین B12 اختلال ایجاد کنند. رایج ترین داروهایی که می­توانند باعث کاهش سطح ویتامین B12 شوند عبارتند از:

1. متفورمین: دارویی که برای درمان دیابت استفاده می­شود
2. کلچیسین: دارویی است که برای درمان نقرس استفاده می­شود
3. کلرامفنیکول: یک آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت­ها استفاده می­شود
4. وبسیاری از داروهایی که برای معالجه سوزش دل استفاده می­شود.

• نکته­ی طلایی Very Well

در صورت کمبود ویتامین B12، بسیاری از اثرات به ویژه در مراحل اولیه قابل بازگشت هستند. به طور کلی، اگر کمبود ویتامین B12 شما به دلیل کمبود مواد غذایی ایجاد شده است ، مکمل­ها یا غذا­های غنی شده می­توانند به بهبود سطح ویتامین B12 شما کمک کنند.اگر اختلال در جذب، علت کمبود ویتامین B12 شماست، معمولا دریافت این ویتامین از طریق مکمل­های تزریقی نسبت به استفاده­ی موادغذایی موثرتر است، زیرا این باعث می­شود B12 مستقیما وارد بافت بدن شما شود.شما همچنین می توانید با نوشیدنچای های کمکی مانند بهارنارنج یه رفع علائم ناراحت کننده ی این بیماری کمک کنید.